A- Mô tả cây :
Cây chè vằng là một cây nhỏ, mọc thành bụi ở bờ rào hay bụi tre hay bám vào cá cây lớn. Thân cây cứng, chia thành từng đốt, đường kính 5-6 mm chia thành nhiều cành, có thể vươn cao 1- 1,5 m và có thể vươn tới 15- 20 m ; thân và cành đều nhẵn. Lá mọc đối hình mũi mác , phía cuống tù hay hơi tròn, đầu lá nhọn, dài 4-7,5 cm rộng 2- 4,5 cm ; những lá ở trên nhỏ hơn lá phía dưới , mép nguyên , trên có gân rõ rệt. Cuống lá nhẵn , dài 3- 12mm . Hoa mọc thành xim nhiều hoa( chừng 7-9 hoa); cánh hoa màu trắng. Quả hình cầu, đường kính 7-8 mm ( bằng hột ngô)chín có màu vàng, trong quả có một hột rắn chắc. Mùa quả chín 7- 10.
B- Phân bố , thu hái và chế biến:
Cây chè vằng mọc hoang ở toàn nước ta. Miền nam nhân dân thường dùng thân để đan rế và đánh dây thừng vì dây chè vắng vừa dẻo lại dai. Nhân dân thường hái lá quanh năm làm thuốc hay để đun nước tắm ghẻ. Dùng tươi hoặc phơi khô để dành. Trồng bằng cách dâm cành, rất dễ mọc; cắt thân hay cành thành từng đoạn 15- 20 cm dâm xuống đất ẩm chừng 1-2 tháng cây bén rễ.
C- Công dụng và liều dùng:
Nhân dân nhiều tỉnh dùng lá vằng phơi khô nấu hay pha như trà uống hàng ngày hay cho phụ nữ sau khi đẻ uống . Có nơi dùng lá nấu nước tắm cho trẻ con bị ghẻ lở. nhân dân dùng lá đắp lên vú ( sưng vú ) cho phụ nữ mới đẻ uống. Còn dùng chữa rắn cắn, rễ mài với dấm thanh để làm hết mủ nhựng ung nhọt đã mưng mủ. Liều dùng 20- 30 g lá khô. Dùng ngoài không kể liều lượng. Kinh nghiệm dùng lá chè vằng của bệnh viện thái bình. Dùng lá chè vằng giã nát đắp vào nơi áp xe vú, hoặc giã lá với cồn 50 độ rồi đắp vào nơi áp xe. Ngày 3 lần, đêm 2 lần . Thời gian điều trị thường từ 1 ngày đến 1 tuần tùy theo bệnh nặng nhẹ và được chữa bằng lá chè vằng sớm hay muộn. Trung bình từ 1,5 – 2 ngày . Bệnh nhân dùng chè vằng thường hết sốt sau 2 giờ dùng thuốc , sau khi khỏi công thức và số lượng bạch cầu trở lại bình thường, sữa cũng trở lại bình thường.